Eropaf!

De Havenkerk komt voor alle activiteiten samen in de Open Hof aan het Om en Bij in Den Haag. Het Om en Bij is in de 19e eeuw gebouwd door de diaconie van de Hervormde kerk. Nog steeds zien de hofjes er prachtig uit. Tegenwoordig worden ze bewoond door alleenstaanden en een aantal van deze woninkjes zijn dus omgebouwd tot kantoor of bijzaal voor de Havenkerk. Oorspronkelijk woonden hele gezinnen in deze hofjeswoningen. Arme mensen mochten in in het begin gratis wonen op voorwaarde dat zij hun huis netjes hielden. Elke week werden de woningen gecontroleerd. Dat klinkt betuttelend en dat was het misschien ook wel. Maar op dit moment ben ik een boek aan het lezen waardoor die betutteling in een iets ander licht wordt gezet. Ik heb de vraag gekregen om voor het blad Opbouw iets te schrijven naar aanleiding van het boek 'Eropaf' van Jos van der Lans. Hij geeft in zijn boek een geschiedenis van het sociasal werk in Nederland in vogelvlucht. Hij laat zien hoe het begon met bemoeizorg in de 19e eeuw. Instanties, zoals de diaconie op het Om en Bij, die mensen controleerden, zeker. Maar tegelijk had het iets goeds: sociaal werkers die bij mensen over de vloer kwamen, de zorgen aanhoorden, de problemen tijdig signaleerden en mensen hielpen om niet in het moeras weg te zakken. Vandaag gaat het vaak anders: woningcorporaties die een paar keer een brief sturen als de huur niet is betaald en na een paar maanden resoluut een traject inzetten van huisuitzetting. Soms zonder dat er persoonlijk contact met de bewoner is geweest. Van der Lans helpt me om voor vandaag het belang te zien van persoonlijk contact met 'sociaal zwakke' mensen. Daar kan de kerk wat mee doen. Juist in een wereld waarin instanties waar mensen van afhankelijk zijn zo zijn geburocratiseerd is het belangrijk dat de kerk persoonlijk contact heeft met mensen. Om de titel van het boek te gebruiken: niet wachten tot er eens iemand in de kerk komt, maar eropaf! mensen opzoeken in hun eigen buurt, hun eigen leefwereld, hun eigen huis. Huisbezoek ook voor de mensen die niet lid zijn van een kerk.

doelgroepenbeleid

Heb je het beleid veranderd? Met deze vraag werd ik afgelopen week geconfronteerd. Beduusd vroeg ik me af wat er met de vraag bedoeld werd. Beleid... welk beleid...? Maar het werd snel duidelijk. We staan als kerk in het boekje dat pas uitgegeven is voor de daklozen in Den Haag. Onder de eetadressen staat ook de Havenkerk met maaltijden op maandag en dinsdag. Eerlijk is eerlijk,daar had ik helemaal niet goed over na gedacht. Heeft dat iets met ons beleid te maken? Ja natuurlijk wel, het gaat er om voor wie onze maaltijden zijn bedoeld. En ze zijn in de eerste plaats voor mensen uit de buurt. Niet voor Jan en alleman uit heel Den Haag. En toen ik gebeld werd door de redactrice van deze uitgave voor daklozen heb ik daar niet over na gedacht.
Tja, en we hebben al een serieus probleem. Want er komen altijd al daklozen eten. Meestal gaat dat goed, maar niet altijd. Vooral niet als er een groepje is die elkaar goed kent en die niet zo bescheiden en beleefd dankbaar een plekje inneemt aan tafel, maar duidelijk hoorbaar aanwezig is. Tijdens de maaltijden is de kerk ook een soort huiskamer van de buurt, waar mensen die een normaal leven leiden zich thuis kunnen voelen. Dat onze maaltijden staan aangeprezen in een gids voor daklozen gaat dus in tegen ons beleid. Ik ben er nu al een paar dagen over aan het denken: waarom heb ik het gedaan? wat wilde ik er mee dat ik het goed vond dat deze gegevens in de gids voor daklozen terecht zouden komen? Het heeft er mee te maken met dat ik voor een aantal van deze gasten een zwak heb. Ik ben blij dat ze komen. En ik vind het zo leuk voor ze dat de kerk in hun gidsje staat. Ik vind zo wie zo dat de kerk in zo'n gidsje niet mag ontbreken! Maar soms geeft het wel problemen. Nu hoop ik maar dat de daklozen niet en masse naar de maaltijd komen omdat we in het boekje staan. Ik denk ook dat het niet zo'n vaart zal lopen, maar toch... het ging over ons beleid. Zijn wij een doelgroepkerk? Een kerk waar sommigen welkom zijn en anderen niet? Dat zeker niet. Wij zijn geen doelgroepkerk maar een buurtkerk, en iedereen uit de buurt is welkom of je nu een paar ton verdient per jaar of dakloos bent. Dat geeft best wel eens problemen... al die verschillende mensen bij elkaar. En regelmatig duiken er dan ook nog mensen op die niets met de buurt hebben, met of zonder dak boven hun hoofd. Dat is niet volgens ons beleid. Al typend is me ondertussen een verhaal over Jezus in gedachten gekomen over doelgroepenbeleid. Hij was gekomen voor de Joden, de kinderen aan Gods tafel. Dat is normaal toch? zo gaat dat in een gezin: het brood is voor de kinderen, niet voor de honden. Maar die honden, ze eten toch ook van de kruimels die van de tafel vallen? Zo moeten wij ook maar omgaan met ons beleid. We zijn er voor de buurtbewoners. Maar als er eens iemand van elders komt of een groepje hongerige daklozen... mooi toch als we ons eten en ons geloof dan ook met hen kunnen delen? Zeker, het geeft soms trammelant en ontevreden gezichten. Want als je schippert met beleid dan krijg je de boel nooit goed op orde. Jammer dan.